Φιρντούσι

(και εξελληνισμένα Φιρδουσή ή Φιρντόσι, δηλαδή Παραδείσιος. Τους Χοσαράν μεταξύ 932 και 940 – 1021 ή 1026). Ποιητικό ψευδώνυμο του Αμπού’λ-Κάσιμ, επικού Πέρση ποιητή. Αποτέλεσε μέλος της πλειάδας των ποιητών που διέπρεψαν στην αυλή του μεγάλου ηγεμόνα τουρκικής καταγωγής Μαχμούτ της Γάζνας, ενός από τους μαικήνες των περσικών γραμμάτων. Το πιο αξιόλογο έργο του Φ. είναι το Βιβλίο των βασιλέων (Σαχ Ναμέ), τεράστιο επικό ποίημα, που αφηγείται τις ιστορικομυθικές παραδόσεις της αρχαίας Περσίας από τις αρχές της έως την αραβική κατάκτηση (7ος αι.). Το Βιβλίο των βασιλέων είναι το μοναδικό επικό έργο όλων των ισλαμικών φιλολογιών και παραλληλίζεται συχνά με την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Ενώ τα ομηρικά ποιήματα, με το χαρακτηριστικό ελληνικό καλαίσθητο και δουλεμένο ύφος, περιλαμβάνουν ένα ή δύο χωριστά επεισόδια της μυθικής ιστορίας, το έπος του Φ. με την έκτασή του καταντά ατελείωτο και φαίνεται συχνά μονότονο. Μικρογραφία του 18ου αι. που εικονίζει μια σκηνή από το έργο του Φιρντούσι, το «βιβλίο των Βασιλέων». Ο μεγάλος Πέρσης επικός ποιητής Φιρντούσι έχει εμπνεύσει πολλούς καλλιτέχνες της πατρίδας του και των γύρω περιοχών, που φιλοδόξησαν να εικονογραφήσουν τα έργα του. Εδώ, μια μικρογραφία του 15ου αιώνα, έργο συμπατριώτη του καλλιτέχνη, που εικονίζει μια σκηνή από το «Βιβλίο των βασιλέων».